Εμποδίζοντας και αξιοποιώντας

Π.Κρούγκμαν

Θυμάται κανείς την Πράξη για τις Αμερικανικές Θέσεις Εργασίας; Πριν ένα χρόνο ο πρόεδρος Ομπάμα πρότεινε την τόνωση της οικονομίας, μέσω μίας συνδυαστικής δράσης περικοπής φόρων και αύξησης δαπανών, στοχεύοντας συγκεκριμένα στη διατήρηση των θέσεων εργασίας στην κεντρική και τοπική κυβέρνηση. Ανεξάρτητοι αναλυτές αντέδρασαν θετικά. Για παράδειγμα, η συμβουλευτική εταιρεία «Microeconomic Advisers» εκτίμησε ότι η συγκεκριμένη δράση θα πρόσθετε 1,3 εκατομμύρια θέσεις εργασίας μέχρι το τέλος του 2012.
Υπήρχαν καλοί λόγοι για αυτές τις θετικές αξιολογήσεις. Αν και ποτέ δεν θα το μάθαινες αυτό από τον πολιτικό διάλογο, η παγκόσμια εμπειρία, από τη στιγμή που χτύπησε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, επιβεβαιώνει το θεώρημα ότι η δημοσιονομική πολιτική «δουλεύει», μέσω της προσωρινής αύξησης των δαπανών που δίνουν ώθηση σε μία καταπιεσμένη οικονομία (και ότι οι περικοπές στις δαπάνες αυξάνουν την ανεργία). Η Πράξη για τις Θέσεις Εργασίας θα ήταν ακριβώς ότι παράγγειλε ο γιατρός.

Ωστόσο, το νομοσχέδιο δεν πέρασε, γιατί φυσικά μπλόκαρε στους ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο. Και τώρα, έχοντας εμποδίσει τον κ. Ομπάμα από το να εφαρμόσει την οποιαδήποτε πολιτική του, αυτοί οι ίδιοι ρεπουμπλικάνοι τονίζουν τα απογοητευτικά ποσοστά θέσεων εργασίας και διακηρύσσουν ότι οι πολιτικές του προέδρου έχουν αποτύχει.  

 

Ως προς αυτό μπορεί κανείς να λάβει υπόψη μία διττή στρατηγική. Πρώτα, εμποδίζουν την οποιαδήποτε προσπάθεια για ενίσχυση της οικονομίας, και μετά εκμεταλλεύονται την αδυναμία της οικονομίας για πολιτικά κέρδη. Εάν αυτή η στρατηγική ακούγεται κυνική, αυτό συμβαίνει διότι πράγματι είναι κυνική. Είναι, ακόμη, η καλύτερη ευκαιρία των ρεπουμπλικάνων για νίκη τον Νοέμβριο.  

 

Παίζουν όμως πραγματικά οι ρεπουμπλικάνοι ένα τόσο κυνικό παιχνίδι;

 

Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι έχουμε έναν αυθεντικό διάλογο γύρω από την οικονομική πολιτική, στον οποίο οι ρεπουμπλικάνοι ειλικρινά πιστεύουν ότι αυτά που προτείνει ο κ. Ομπάμα στην πραγματικότητα θα έβλαπταν, δεν θα βοηθούσαν, στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ωστόσο, ακόμη και αν αυτό ήταν αλήθεια, γεγονός είναι ότι η οικονομία που έχουμε τώρα δεν αντανακλά τις πολιτικές που ήθελε ο πρόεδρος.

 

Τέλος πάντων, πιστεύουν πραγματικά οι ρεπουμπλικάνοι ότι οι κυβερνητικές δαπάνες είναι κακές για την οικονομία; Η απάντηση είναι όχι.

 

Μόλις πριν λίγο ο Μιτ Ρόμνεϊ κυκλοφόρησε ένα διαφημιστικό σποτ, όπου επιτίθεται στον κ. Ομπάμα για πιθανές περικοπές στις αμυντικές δαπάνες - περικοπές, εν τω μεταξύ, που υπαγορεύτηκαν στον πρόεδρο ως εντολή από μία συμφωνία, προερχόμενη την προηγούμενη χρονιά από το Κογκρέσο, που ελέγχεται από τους ρεπουμπλικάνους. Και γιατί ο κ. Ρόμνεϊ αποκηρύσσει αυτές τις περικοπές; Γιατί, όπως αυτός λέει, θα έκοβαν θέσεις εργασίας!

 

Αυτή είναι κλασσική περίπτωση «οπλοποιημένου κεϋνσιανισμού» - ο ισχυρισμός ότι οι κυβερνητικές δαπάνες δεν μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, εκτός και αν πάνε στους κατασκευαστές όπλων - όπου η συγκεκριμένη κατηγορία αποτελεί την ψυχή της οικονομίας. Και όχι, αυτό δεν τους προκαλεί καμία αίσθηση.

 

 

 

Ο Paul Krugman είναι νομπελίστας οικονομολόγος και αρθρογράφος της NYT

24h.gr