Η μαφία των δημάρχων - Απίθανες ιστορίες διαφθοράς από την Τοπική Αυτοδιοίκηση

Η καταδίκη Παπαγεωργόπουλου δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Δεκάδες υποθέσεις διασπάθισης δημοσίου χρήματος από δημοτικούς άρχοντες έχουν αποκαλυφθεί κατά καιρούς. Μπορεί η βαρύτατη ποινή που επιβλήθηκε στον πρώην δήμαρχο Θεσσαλονίκης να ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά της κοινής γνώμης... αλλά δυστυχώς δεν πρόκειται για μεμονωμένο φαινόμενο. Αλλοτε το πείσμα δημοτών που καταγγέλλουν αποφάσεις δημοτικών αρχών και η επαγγελματική επάρκεια υπαλλήλων θεσμικών οργάνων που ερευνούν με συνέπεια και σε βάθος υποθέσεις διαφθοράς και άλλοτε οι πολιτικές αντιπαραθέσεις ή ακόμη και οι επιχειρηματικές αντιπαλότητες οδηγούν σε αποκαλύψεις για στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Οι υποθέσεις φτάνουν ενίοτε στη Δικαιοσύνη, με βαρύ κατηγορητήριο για παραβάσεις καθήκοντος,για παρανομίες στην ανάθεση δημοτικών έργων με τη μέθοδο της κατάτμησης για να μη γίνονται διαγωνισμοί, για κατάχρηση δημοσίου χρήματος, για κακοδιαχείριση ή ενέργειες εις βάρος του κοινωνικού συνόλου από αιρετούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. 

Πρώην νομάρχες και περιφερειάρχες, καθώς και σύμβουλοι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε όλη την Ελλάδα, έχουν βρεθεί στο στόχαστρο του ΣΔΟΕ, ενώ έχουν ήδη κινηθεί οι διαδικασίες ανοίγματος των λογαριασμών τους και ελέγχου των «πόθεν έσχες», αφού προέκυψαν ενδείξεις για φοροδιαφυγή και αδικαιολόγητο πλουτισμό. 

Την ίδια ώρα ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης κ. Λέανδρος Ρακιντζής ετοιμάζει την ένατη ετήσια έκθεσή του, η οποία θα δημοσιοποιηθεί τον Μάιο και, όπως η προηγούμενη, έχει τους ΟΤΑ στην κορυφή της κατάταξης των φορέων που εμπλέκονται σε υποθέσεις διαφθοράς. Τα ευρήματα παραπέμπουν σε ενδείξεις για παράνομο πλουτισμό, για έκδοση εικονικών βεβαιώσεων παντός τύπου, για ατασθαλίες αλλά και για στρεβλές αποφάσεις σχετικά με θέματα περιβαλλοντικά, με τεχνικά έργα, με διοικητικές πράξεις κτλ. 

Ηδη πολλές περιπτώσεις περιγράφονται στην προηγούμενη έκθεσή του που δημοσιοποιήθηκε τον Ιούλιο του 2012 και αφορούσαν 1.245 υποθέσεις για τον στενό δημόσιο τομέα (δημόσιες υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα, δήμοι και περιφέρειες) και 655 για ΔΕΚΟ και οργανισμούς. Μάλιστα ο κ. Ρακιντζής είχε ασκήσει προσφυγές κατά τελεσίδικων πειθαρχικών αποφάσεων και ενστάσεις κατά επιεικών ή λανθασμένων κατά τη διερεύνηση των στοιχείων αποφάσεων συλλογικών ή μονομελών πειθαρχικών οργάνων οι οποίες αφορούσαν τον στενό δημόσιο τομέα. Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ άλλων έκανε ένσταση κατά απόφασης η οποία απάλλασσε υπάλληλο πολεοδομίας δήμου στην Αττική από πειθαρχικά παραπτώματα. Από τον έλεγχο της περιουσιακής του κατάστασης τον οποίο διενήργησε το Σώμα Επιθεωρητών - Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΕΔΔ) διαπιστώθηκε ότι ο εγκαλούμενος κατά τη χρονική περίοδο 2000-2008 απέκτησε πόρους ύψους 353.971,6 ευρώ, οι οποίοι, όπως σημειώνεται στην έκθεση, δεν καλύπτονται από νόμιμα και εμφανή εισοδήματα. 

Τα δικαστήρια πάντως τους τελευταίους μήνες έχουν ασχοληθεί με πλήθος υποθέσεων που αφορούν δράσεις στελεχών των ΟΤΑ. 

Ποιος θα φανταζόταν δέκα χρόνια μετά τον χαμό των 21 μαθητών στα Τέμπη ότι θα μπορούσε να φτάσει στη Δικαιοσύνη μια υπόθεση υπεξαίρεσης χρημάτων που είχαν συγκεντρωθεί στη μνήμη τους; Στις 17 Φεβρουαρίου 2013 η ειδησεογραφία της ημέρας μάς πληροφορούσε ότι με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Θεσσαλονίκης ο πρώην δήμαρχος του δήμου Αποστόλου Παύλου Ημαθίας και ένας δημοτικός ταμίας παραπέμπονται για δίκη στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης με την κατηγορία - την οποία αρνούνται οι εμπλεκόμενοι - υπεξαίρεσης 1,3 εκατ. ευρώ από τα ταμεία του δήμου την περίοδο από το 2003 ως το 2006. Σε αυτά περιλαμβανόταν και επιχορήγηση του ΟΠΑΠ (300.000 ευρώ) για αθλητικό κέντρο στο Μακροχώρι στη μνήμη των μαθητών που έχασαν τη ζωή τους στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών το οποίο δεν κατασκευάστηκε ποτέ. Η υπόθεση άρχισε να διερευνάται από το 2007, ενώ πόρισμα των οικονομικών επιθεωρητών κατά τον διαχειριστικό έλεγχο στον δήμο ανέδειξε το 2009 το οικονομικό άνοιγμα στα ταμεία του δήμου. Ο πρώην δήμαρχος αρνήθηκε την κατηγορία υποστηρίζοντας ότι έγιναν εξωλογιστικές πληρωμές που αφορούν προμήθειες για έργα και μισθοδοσίες υπαλλήλων. 

Εικονικά δελτία «πάσο» για αναπήρους έκαναν τον γύρο του Κιλκίς εμπλέκοντας μεταξύ άλλων έναν από τους αιρετούς της περιοχής. Ο 58χρονος κτηνίατρος Βαγγέλης Μπαλάσκας ξεκίνησε την αυτοδιοικητική πορεία του το 1998 ως νομαρχιακός σύμβουλος στο Κιλκίς, ενώ από το 2003 υπήρξε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της ΝΔ. Διετέλεσε επί δύο θητείες νομάρχης (2006 και 2010), ενώ τον Νοέμβριο του 2010 γίνεται ο πρώτος δήμαρχος του Καλλικράτη στον Δήμο Κιλκίς. Τον «έκαψε» η υπόθεση με τη χορήγηση χιλιάδων δελτίων αναπηρίας κατά τη διετία 2007-2008 που έφτασε στη Δικαιοσύνη. Ο πρώην νομάρχης εγκαλούνταν ότι είχαν εκδοθεί από τη Νομαρχία εκείνη την περίοδο δελτία αναπηρίας για ελεύθερη μετακίνηση μέσω ΚΤΕΛ σε 10.211 άτομα με ειδικές ανάγκες, αν και ο αριθμός των αναπήρων στον νομό ήταν υποπενταπλάσιος, με τη ζημιά για το Ελληνικό Δημόσιο να εκτιμάται στο 1 εκατ. ευρώ. Δεν δέχθηκε ποτέ τις κατηγορίες υποστηρίζοντας ότι ο ίδιος υπέγραφε τα στοιχεία που του έστελναν τα ΚΕΠ προκειμένου να δοθεί η χρηματοδότηση στο ΚΤΕΛ, ενώ και ο πρώην πρόεδρος του ΚΤΕΛ δηλώνοντας αθώος τόνιζε ότι τα χρήματα επιστράφηκαν. Τον Ιανουάριο του 2013 το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης επέβαλε στον πρώην νομάρχη ποινή φυλάκισης πέντε ετών με αναστολή. Αν και εν αργία, ο δήμαρχος συνεχίζει να δηλώνει παρών προτάσσοντας τη βασική αρχή του δικαίου για το τεκμήριο αθωότητας ως την αμετάκλητη απόφαση από τα ποινικά δικαστήρια. 

Στην άλλη άκρη της χώρας, στην Κρήτη, σάλο προκαλούσαν οι αποκαλύψεις για τεράστιο ταμειακό έλλειμμα στον Δήμο Ρεθύμνου. Τον Σεπτέμβριο του 2012 το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Χανίων έκρινε ομόφωνα ενόχους τον πρώην δήμαρχο Ρεθύμνου Δημήτρη Αρχοντάκη και τον πρώην ειδικό ταμία Γιάννη Γυπαράκη για την υπόθεση του ταμειακού ελλείμματος του Δήμου Ρεθύμνου ποσού ύψους 963.360,85 ευρώ που δημιουργήθηκε τα έτη 2002-2003. Επέβαλε για την κακουργηματική πράξη της απιστίας εις βάρος ΟΤΑ ποινή κάθειρξης 13 ετών στον πρώην δήμαρχο και κατά συγχώνευση ποινή κάθειρξης 19 ετών στον ταμία για απιστία εις βάρος ΟΤΑ, υπεξαίρεση στην υπηρεσία και πλαστογραφία (κατέπεσε η κατηγορία για την κακουργηματική πράξη της απάτης). 

Αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου και στους δύο, η απόφαση είχε ανασταλτικό χαρακτήρα και επιβλήθηκαν περιοριστικοί όροι (απαγόρευση εξόδου από τη χώρα και στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων για πέντε χρόνια). 

Σε δυσμενή δικαστική απόφαση προσέκρουσε η αυτοδιοικητική πορεία και του δημάρχου Ηρακλείου Κρήτης κ. Ιωάννη Κουράκη (ΠαΣοΚ) που εκτιμά ότι βρέθηκε ανάμεσα στις συμπληγάδες επιχειρηματικής διαμάχης. Τον Ιανουάριο του 2013 το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ηρακλείου τον καταδίκασε σε ποινή φυλάκισης οκτώ μηνών με αναστολή για την αλλαγή χρήσης γης στην περιοχή Τάλως, όπου δόθηκαν άδειες λειτουργίας κινηματογράφων, αν και, σύμφωνα με την καταγγελία, άδειες προβλέπονται εκεί μόνο για σπίτια ή παραδοσιακά εστιατόρια και αναψυκτήρια. Ο δήμαρχος Ηρακλείου έχει προσφύγει στο Εφετείο δηλώνοντας την πεποίθησή του ότι θα δικαιωθεί και ότι «στο τέλος το φως θα νικήσει το σκοτάδι και θα λάμψει η αλήθεια». 

Τον Δεκέμβριο του 2012 μια άλλη δικαστική υπόθεση είχε προκαλέσει αίσθηση στα Τρίκαλα. Το πενταμελές Εφετείο Λάρισας έκρινε για δεύτερη φορά ένοχο - μετά το τριμελές Εφετείο - τον πρώην δήμαρχο Οιχαλίας Αθανάσιο Ζιώγκο για χορήγηση ψευδών βεβαιώσεων που χρησιμοποιήθηκαν για μεταδημοτεύσεις. Καταδίκασε κατά πλειοψηφία 3-2 σε 16 μήνες φυλάκιση τον πρώην δήμαρχο και αθώωσε τους πολίτες που έκαναν αίτηση και χρησιμοποίησαν τις βεβαιώσεις. Η προσφυγή στον Αρειο Πάγο δίνει τη δυνατότητα αναίρεσης της νέας καταδικαστικής απόφασης. Η υπόθεση είχε ξεκινήσει από παλιά διαμάχη πολιτικών αντιπάλων για εκλογικά αποτελέσματα. 

Μεγάλο αντίκτυπο με πολιτικές παρενέργειες είχε η δικαστική κατάληξη της καταγγελίας για παράβαση καθήκοντος του πρώην νομάρχη και πρώην περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Παναγιώτη Ψωμιάδη. Αφορούσε την περίοδο της θητείας του ως νομάρχη και τη μείωση σε 5.000 ευρώ προστίμου 89.000 ευρώ το οποίο είχε επιβληθεί σε βάρος πρατηριούχου υγρών καυσίμων που φέρεται ότι νόθευσε καύσιμα με αποτέλεσμα να ωφεληθεί ο πρατηριούχος και να ζημιωθεί η Νομαρχία. 
Τον Δεκέμβριο του 2012 ο Αρειος Πάγος απέρριψε την προσφυγή του κ. Ψωμιάδη κατά της δικαστικής απόφασης που του είχε επιβάλει φυλάκιση 12 μηνών με αναστολή. Ετσι, σύμφωνα με τον νόμο, κηρύχθηκε οριστικά έκπτωτος από τη θέση του περιφερειάρχη. Λίγο αργότερα, σε συνεδρίασή της η παράταξη της πλειοψηφίας εξέλεγε στη θέση του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας τον πρώην βουλευτή της ΝΔ και πρώην αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης κ. Απόστολο Τζιτζικώστα. Για τον κ. Ψωμιάδη εκκρεμεί μία ακόμη έρευνα που αφορά την κατάτμηση των έργων που προκήρυσσε η Περιφέρεια σε ποσά κάτω των 45.000 ευρώ ώστε να μην είναι υποχρεωμένοι να προχωρούν σε διαγωνισμούς και να τα αναθέτουν απευθείας...

Αντιπαράθεση στον Δήμο Αθηναίων
Οι καταγγελίες Καμίνη κατά της προηγούμενης διοίκησης
Στον Δήμο Αθηναίων, μετά την εκλογή του Γ. Καμίνη, πολλές ήταν οι καταγγελίες της πλειοψηφίας κατά της προηγούμενης διοίκησης που είχαν ξεκινήσει προεκλογικά. Τον Δεκέμβριο του 2012 κατατέθηκε μήνυση από την Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων με βάση στοιχεία για υπεξαίρεση χρημάτων από τα κυλικεία της εταιρείας για την οικονομική χρήση του 2010, αφήνοντας ανοιχτό το θέμα και για τα προηγούμενα χρόνια. 

Η μήνυση του Δήμου Αθηναίων στρεφόταν κατά του τέως προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων κ. Φ. Ιγνατίου, όπως και κατά του πρώην διευθυντή του Τομέα Αξιοποίησης Κυλικείων. 
Σύμφωνα με την εταιρεία Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, σε έκθεση των ορκωτών λογιστών διαπιστώθηκε σημαντική στέρηση εσόδων της εταιρείας την περίοδο 2007-2010. «Η περαιτέρω έρευνα της υπόθεσης για απόδοση τυχόν ποινικών ευθυνών η οποία ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο κατέληξε σε σημαντικά ευρήματα βάσει των οποίων το διοικητικό συμβούλιο της Τεχνόπολης αποφάσισε ομόφωνα την υποβολή μήνυσης για υπεξαίρεση ιδιαιτέρως μεγάλης αξίας» αναφερόταν στην ανακοίνωση της εταιρείας. 

Από την πλευρά του, ο κ. Ιγνατίου, ο οποίος είναι σήμερα δημοτικός σύμβουλος της παράταξης Αθήνα, Πόλη της Ζωής μας του κ. Ν. Κακλαμάνη, μιλούσε για σκευωρία, για δημιουργία πολιτικών εντυπώσεων αλλά και για μεθοδεύσεις λόγω «εμμονών και εμπάθειας από συγκεκριμένους συμβούλους». Οπως σημείωνε, ο λόγος είναι «το ανύπαρκτο έργο της νυν διοίκησης, έναν χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων της» και προανήγγειλε την προσφυγή στη Δικαιοσύνη για συκοφαντική δυσφήμηση κατά των «λασπολόγων». 

Πάντως αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Καμίνης έχει καταθέσει και άλλη μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου στον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών, με κοινοποίηση προς τους οικονομικούς εισαγγελείς. Αφορά τη συμμετοχή του δήμου στην εταιρεία Ανταποδοτική Ανακύκλωση και η μήνυση έχει γίνει για αδικήματα όπως απάτη, ψευδής βεβαίωση κατά συρροήν και κατ' εξακολούθηση, υφαρπαγή ψευδούς βεβαιώσεως και απιστία. 
Αυτή την περίοδο σε πολλούς δήμους της χώρας γίνονται έλεγχοι για περιπτώσεις κακοδιαχείρισης από οικονομικούς επιθεωρητές , το Ελεγκτικό Συνέδριο κ.ά. Εξάλλου το υπουργείο Εσωτερικών σφίγγει τον κλοιό στους αιρετούς των ΟΤΑ με ενίσχυση των πειθαρχικών συμβουλίων και με ελέγχους για την πορεία των οικονομικών δήμων και περιφερειών.

Ελεγχοι
Επιασαν δουλειά οι επιθεωρητές
Σε πολλούς δήμους της χώρας γίνονται έλεγχοι για περιπτώσεις κακοδιαχείρισης από οικονομικούς επιθεωρητές, το Ελεγκτικό Συνέδριο κ.ά. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα ξεκινήσει διαχειριστικός έλεγχος στην πρώην Τοπική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων (ΤΕΔΚ) της Δωδεκανήσου από τότε που ξεκίνησε τη λειτουργία της. Αφορμή ήταν καταγγελία στην εισαγγελία Πλημμελειοδικών Ρόδου, η οποία έδωσε εντολή να διενεργηθεί έλεγχος στην οικονομική διαχείριση της ΤΕΔΚ. 

Επίσης τον περασμένο Νοέμβριο, ύστερα από επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή κ. Σ. Κεδίκογλου σχετικά με τον οικονομικό έλεγχο στον Δήμο Καρύστου, τον περασμένο Νοέμβριο, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών κ. Χαράλαμπος Αθανασίου είχε ενημερώσει ότι εκδόθηκε το πόρισμα για την πρώην κοινότητα Καφηρέως, σε εξέλιξη βρισκόταν έλεγχος στον πρώην Δήμο Στυρέων και θα ακολουθούσε έλεγχος του πρώην Δήμου Μαρμαρίου και του Δήμου Καρύστου. 

Πάντως υπάρχουν περιπτώσεις όπου το δημοτικό συμβούλιο αποφασίζει να προχωρήσει οικονομικός έλεγχος για τα πεπραγμένα παλαιότερων χρόνων είτε στο πλαίσιο της διαφάνειας για μια νέα αρχή είτε επειδή υπάρχουν προβλήματα που έρχονται από το παρελθόν. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι αρχές Φεβρουαρίου 2013 το δημοτικό συμβούλιο Αγράφων έλαβε κατά πλειοψηφία μια τέτοια απόφαση. Θα προχωρήσει στη διενέργεια οικονομικού και διαχειριστικού ελέγχου από το 1999 για τους πέντε πρώην δήμους που αποτελούν τον νέο καλλικρατικό δήμο Αγράφων (Ασπροποτάμου, Αγράφων, Απεραντίων, Βίνιανης και Φραγκίστας). 

Επίσης, με απόφαση δημοτικού συμβουλίου προχωρεί για διαχειριστικό έλεγχο ο Δήμος Μεγαρέων. Η Διοίκηση του Δήμου κατέθεσε το αίτημα στην Περιφέρεια, η οποία το έκανε δεκτό, και θα γίνει ο έλεγχος της προηγούμενης τετραετίας.

ΠΗΓΗ: To Bήμα