Το Κλίμα Βελτιώνεται. Τι Συμβαίνει όμως με την Πραγματική Οικονομία;

Οι αποφάσεις του Eurogroup της 13^ης Μαΐου σχετικά με την έγκριση της δόσης των €4.2 δις σε συνδυασμό με την υπό προϋποθέσεις προκαταρκτική έγκριση της δόσης των €3.2 δις του 2^ου τριμήνου του τρέχοντος έτους αλλά και την πρόσφατη έγκριση εκταμίευσης των €2.8 δις στα τέλη Απριλίου (βλ. Ημερολόγιο Ελληνικής Κρίσης) αποτελούν ενδείξεις της σταδιακής αποκατάστασης του κλίματος εμπιστοσύνης απέναντι στην Ελλάδα. Ενδεικτικό της βελτιωμένης εμπιστοσύνης ως προς την ελληνική οικονομία αποτελεί και η προ δύο ημερών αναβάθμιση της πιστοληπτικής της ικανότητας από τον οίκο Fitch κατά μία βαθμίδα, στην κατηγορία B- από την κατηγορία CCC, με σταθερή προοπτική. Η σταδιακή εδραίωση του κλίματος αξιοπιστίας το τελευταίο διάστημα απορρέει κατά βάση από την πρόοδο της ελληνικής κυβέρνησης αναφορικά με την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, τη δρομολόγηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.

Η ενισχυμένη εμπιστοσύνη αποτιμάται θετικά από την αγορά. Χαρακτηριστική είναι η πτωτική πορεία των αποδόσεων των ελληνικών δεκαετών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών (spread) το τελευταίο διάστημα με αποκορύφωμα τη σημερινή ημέρα, όπου το spread βρίσκεται στις 739 μονάδες βάσης, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο του 2010. Σημαντικά βελτιωμένοι είναι και οι δείκτες πρόδρομων οικονομικών ενδείξεων, όπως ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος και ο PMI του τομέα της μεταποίησης. Η τρέχουσα τιμή του πρώτου είναι η υψηλότερη που έχει καταγραφεί από τον Οκτώβριο του 2009 και είναι πλέον σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Ο δείκτης PMI, από την άλλη, παρόλο που υποδεικνύει σημαντική συρρίκνωση στη μεταποίηση, τον Απρίλιο κατέγραψε υψηλό 21 μηνών, κάτι που συνιστά επιβράδυνση του ρυθμού επιδείνωσης.

Στις θετικές εξελίξεις μπορούν να συμπεριληφθούν οι εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ του πρώτου τρίμηνου του έτους, οι οποίες υποδεικνύουν επιβράδυνση της ύφεσης.  Η συρρίκνωση του ΑΕΠ υπολογίζεται σε 5.3%, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012 (η μείωση άγγιξε το 6.7%). Σύμφωνα με την τελευταία μελέτη της Eurobank, η επίδοση αυτή αποτελεί θετική εξέλιξη αν λάβει κανείς υπόψη του ότι η ρευστότητα στην οικονομία το πρώτο τρίμηνο ήταν ιδιαίτερα μειωμένη. Βασικοί λόγοι της μειωμένης ρευστότητας είναι η καθυστέρηση της εκταμίευσης των δόσεων του δανείου καθώς και της εξόφλησης μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών, η κωλυσιεργία στην έναρξη των ιδιωτικοποιήσεων και των μεγάλων έργων αλλά και τα πρόσθετα φορολογικά μέτρα που υιοθετήθηκαν.

Όπως επισημαίνει η μελέτη της Eurobank, η ύφεση και η αβεβαιότητα εξακολουθούν να επιβαρύνουν την πραγματική οικονομία. Έτσι, η αγορά ακινήτων καταγράφει ύφεση και το πρώτο τρίμηνο, συνεχίζοντας την καθοδική τροχιά που ξεκίνησε το 2008. Η πτώση των τιμών των ακινήτων από το 2008 αγγίζει το 29.4%. Ο αριθμός για τις συναλλαγές-εκτιμήσεις ακινήτων το πρώτο τρίμηνο του  έτους είναι μειωμένος κατά 24.5% σε ετήσια βάση και κατά 87.5% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2007, ενώ πτωτικός είναι και ο αριθμός των αδειών οικοδομικής δραστηριότητας από το 2006 και μέχρι σήμερα. Τροχοπέδη στην ανάκαμψη της αγοράς ακινήτων είναι η αβεβαιότητα ως προς το εισόδημα των ατόμων αλλά και ως προς τη μελλοντική φορολογική μεταχείριση της ακίνητης περιουσίας. Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ για τον Απρίλιο του 2013, μόλις 1% των νοικοκυριών δηλώνει πως σκοπεύει να προχωρήσει στην αγορά ή κατασκευή κατοικίας τον επόμενο χρόνο, ενώ το 98% δεν προτίθεται να προβεί σε δαπάνες για ανανέωση της κατοικίας του.   

Εκτός από τον κατασκευαστικό, έντονες δυσκολίες αντιμετωπίζει και ο τομέας του λιανικού εμπορίου, καθώς η μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης συνεχίστηκε και το Φεβρουάριο του 2013. Η συρρίκνωση του όγκου του λιανικού εμπορίου ανήλθε σε 14.4% συγκριτικά με τον αντίστοιχο μήνα πέρυσι και κατά 34.9% σε σχέση με πέντε χρόνια πριν. Τα αντίστοιχα ποσοστά για την Ευρωζώνη είναι -1.7% και -8.1%, αντίστοιχα. Πτώση σημείωσε και η βιομηχανική παραγωγή για το μήνα Μάρτιο. Η ετήσια συρρίκνωση του τομέα ανέρχεται σε 0.7%, ενώ για τους τρεις πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους αγγίζει το 3%.  Το εμπορικό έλλειμμα, τέλος, για το Μάρτιο διαμορφώθηκε στα €1.58 δις, βελτίωση κατά 46.2% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2012. Οι εισαγωγές ήταν μειωμένες κατά 29.6% σε σχέση με ένα χρόνο πριν, ενώ οι εξαγωγές παρουσίασαν άνοδο κατά 7.8%.

Όσον αφορά στον πληθωρισμό, η πτώση του συνεχίστηκε και το μήνα Απρίλιο, αγγίζοντας το -0.6%. Ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό ασκεί η αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης, της τιμής του ηλεκτρισμού, του καπνού και των ειδών ένδυσης και υπόδησης. Πτωτική πορεία, αντίθετα, σημειώνουν οι τιμές των αυτοκινήτων, των ενοικίων των κατοικιών, της βενζίνης, των τηλεφωνικών υπηρεσιών και των διδάκτρων. Η ανεργία, από την άλλη, καταγράφει επίπεδα ρεκόρ, καθώς ανήλθε σε 27% το μήνα Φεβρουάριο, το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η ενίσχυση του κλίματος εμπιστοσύνης για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και η βελτίωση των οικονομικών δεικτών, επομένως, αποτελεί σε κάθε περίπτωση θετική εξέλιξη. Ωστόσο, το κρίσιμο στοίχημα για την Ελλάδα τους επόμενους μήνες είναι η βελτίωση των αναπτυξιακών προοπτικών έτσι ώστε τα θετικά αποτελέσματα να αρχίσουν να διαχέονται στην πραγματική οικονομία.

 Δανιηλοπούλου Νικολέτα

Οικονομολόγος, MSc

Ερευνήτρια In Deep Analysis
Πηγή:indeepanalysis.gr