Για την κεντροαριστερά ρε γαμώτο #kentroaristera

Οι διεργασίες για την ανασύσταση της κεντροαριστεράς έχουν ξεκινήσει. Κανείς δε μπορεί να πάρει πολιτικά από αυτές τις διεργασίες ότι ακριβώς σχεδίασε στο μυαλό του. Κανείς δε μπορεί να φτιάξει την κεντροαριστερά στα μέτρα του. Όλοι θα πρέπει να κάνουμε τους δικούς μας συμβιβασμούς για να αποκτήσει η προσπάθεια αυτή την απαιτούμενη προοπτική. Ειδάλλως, το δίπολο ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ θα σκεπάσει τον πολιτικό μας ουρανό για τα επόμενα πολλά χρόνια. Άρα, καταρχήν, δε χωρά μεμψιμοιρία αλλά καλή διάθεση απ' όλους.

Οι τάσεις που θα πρέπει καταρχήν να ενσωματώσει μία οργανωτική πρωτοβουλία και κατόπιν να εκφράσει με ίδια συμμετοχή είναι από το κέντρο προς τα αριστερά οι εξής πέντε:

1) Οι φιλελεύθεροι - Είναι το λεγόμενο κέντρο, η κόκκινη βούλα στο νταρτς. 3 είναι τα οργανωμένα σχήματα, αυτό με επικεφαλής τον Σκυλακάκη [ΔΡΑΣΗ], τον Τζήμερο [Δημιουργία Ξανά] και τον Βαλλιανάτο [Φιλελεύθερη Συμμαχία]. Σε αυτό το ιδεολογικό πεδίο συναντά κανείς την ποιότητα σε όλο της το μεγαλείο. Εκφραστές της ελεύθερης σκέψης, σκληροί υπερασπιστές των ατομικών δικαιωμάτων και πρωτοβουλιών, στελέχη με άποψη. Επί χρόνια φιλοξενήθηκαν στους κόλπους της ΝΔ. Σήμερα τοποθετούνται απέναντι στον Σαμαρά αλλά δυσκολεύονται να φτάσουν από μόνοι τους το εκλόγιμο 3%. Σοβαρότερη και συνεπέστερη όλων η Δράση, με συγκροτημένο πολιτικό πρόσωπο, συνεχή δελτία τύπου και παρουσία στο διαδίκτυο.

Το άνοιγμα της κεντροαριστεράς στον φιλελευθερισμό ξεκίνησε ο Γιώργος Παπανδρέου με τους Μάνο-Ανδριανόπουλο αλλά και την πρόσληψη ως συμβούλου του του Γρηγόρη Βαλλιανάτου. Έκτοτε, έχουν αλλάξει πολλά. Πάντως, το λεγόμενο φιλελεύθερο κέντρο είναι μία τάση που δεν πρέπει να παραβλέψει η κεντροαριστερά, όχι τόσο από την οπτική των ψήφων, όσο από τη δυνατότητα παραγωγής πολιτικής.

2) Οι εκσυγχρονιστές - Θα μπορούσε κανείς σχεδόν να ταυτίσει την πρωτοβουλία των 58 με την τάση των εκσυγχρονιστών [με μερικές εξαιρέσεις]. Πρόκειται για τη λεγόμενη σχολή Σημίτη. Εδώ επικρατεί ο ρεαλισμός, ο ορθολογισμός, η συνετή διαχείριση, τα μικρά και σταθερά βήματα, ο εκσυγχρονισμός και η βελτίωση όλων των δομών, η αξιοποίηση της γνώσης. Είναι μία από τις τάσεις που θα πρέπει να έχει κυρίαρχο ρόλο και στίγμα στην προσπάθεια αυτή, αναπτύσσοντας την κοινωνική αυτογνωσία και χαράζοντας μία αναπτυξιακή πολιτική εξόδου από την κρίση.

3) Οι μεταρρυθμιστές - Είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα των τάσεων σήμερα και αυτή που αδυνατεί να εκφραστεί σχηματικά. Πρόκειται για τη σχολή Παπανδρέου. Εδώ επικρατεί το όραμα, ο ριζοσπαστισμός, η ρηξικέλευθη έκφραση, η προσθήκη νέων μοντέρνων δεδομένων στην πολιτική, η συμμετοχική δημοκρατία, η μετάβαση από μία πολιτική εποχή σε μία άλλη, το κοινώς λεγόμενο *άλλαξέ τα όλα*. Στο μεταρρυθμιστικό προφίλ του πατέρα του και του παππού του, ο Γιώργος Παπανδρέου ισχυροποίησε αυτό που έλειπε από προηγούμενες εποχές, την αξιοκρατία και τη διαφάνεια και ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός που στάθηκε απέναντι στον πελατειασμό. Αν και προκύπτει σύγχυση με τους εκσυγχρονιστές καθώς υπάρχουν τα κοινά σημεία, οι μεταρρυθμιστές θα μπορούσαν να οριστούν ως η φαντασία στην πολιτική.

4) Το λαϊκό ΠΑΣΟΚ - Σε αυτή την τάση συναντάται η μαζικότητα, η κοινωνική πλειοψηφία, η πασοκίλα όπως θα έλεγαν οι εχθροί. Ο Καρχιμάκης και ο Παπουτσής σε τούτη τη συγκυρία αποτελούν δύο καλά παραδείγματα αυτής της τάσης. Εδώ επικρατεί ο συναισθηματισμός και η ανάγκη για ενδυνάμωση του κοινωνικού προφίλ της κεντροαριστεράς, έστω και χωρίς σχέδιο, η αυθεντικότητα, η αντίδραση στον καπιταλισμό. Είναι η καρδιά της κεντροαριστεράς στην κοινωνία, αυτή που συνδυάζεται άρρηκτα με την προοπτική του εγχειρήματος. Είναι followers κατά κύριο λόγο, έτοιμοι να ακολουθήσουν μέχρι θανάτου μία δράση με προοδευτικό πρόσημο, κομματικά μέλη με έκδηλα κοινωνικά ευαίσθητα χαρακτηριστικά, είναι οι στρατιώτες που θα παλέψουν στα πεζοδρόμια, στα καφενεία, στις υπηρεσίες, για την άποψή τους. Χωρίς αυτούς κεντροαριστερά δεν υφίσταται.

5) Το αριστερό ΠΑΣΟΚ - Η συντριπτική πλειοψηφία αυτής της τάσης βρίσκεται σήμερα εντός του ΣΥΡΙΖΑ. Αν είχε πρόσωπο αυτή η τάση, αυτό θα ήταν του Παναγιωτακόπουλου. Εδώ ξεχωρίζει η αντίδραση, ο ριζοσπαστισμός χωρίς δημιουργικά χαρακτηριστικά, η έντονη συνδικαλιστική δράση, η προστασία κοινωνικών κεκτημένων. Είναι οι λεγόμενοι tough guys, σε διαρκή εμπόλεμη κατάσταση, σκληροί διαπραγματευτές, πεισματάρηδες, αγωνιστές του δρόμου. Αν και έχουν μετακινηθεί στον ΣΥΡΙΖΑ, λείπει το συναισθηματικό δέσιμο. Είναι σίγουρα ο συνδετικός κρίκος μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και κεντροαριστεράς, αυτοί που θα μπορούσαν να επαναπατρισθούν ή να χτίσουν μία ενδεχόμενη συνεργασία.

Σε επίπεδο σχεδιασμού, το στρατηγικά ιδανικό θα είναι αυτές οι τάσεις να συνευρεθούν, να τα βρουν, να συμπλεύσουν. Αυτό μπορεί να γίνει με 2 τρόπους. Ο ένας είναι η παράλληλη ανάπτυξη όλων των τάσεων και η συνεύρεσή τους σε ένα κοινό τόπο, ένα ιδρυτικό συνέδριο με προκαθορισμένους κανόνες. Ο δεύτερος τρόπος είναι η συμπόρευση κάποιων εκ των τάσεων, εν προκειμένω αυτό μπορεί να γίνει με τις τάσεις 2,3,4 καθώς η 1 ήδη εκφράζεται και το πεδίο διαπραγμάτευσης είναι τελείως διαφορετικό ενώ η 5 θα ανταποκριθεί σε ένα ισχυρό κάλεσμα, αν αυτό μπορεί να γίνει με όρους προοπτικής. Προσωπικά, θεωρώ τον δεύτερο τρόπο ως αυτόν με τις περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας.

Τι ακριβώς συμβαίνει τώρα; Η τάση 2 [εκσυγχρονιστές] και 4 [λαϊκό ΠΑΣΟΚ] έχουν ήδη εκφραστεί αυτόνομα. Η τάση 3 των μεταρρυθμιστών, αυτή που κατά την άποψή μου είναι ίσως και η πιο σημαντική έχει δυστυχώς καπελωθεί εν μέρει από την τάση των εκσυγχρονιστών ως εφάμιλλη και από αυτή του λαϊκού ΠΑΣΟΚ ως αντίδραση. Επιπρόσθετα, ένα τμήμα της παραμένει άστεγο και παρακολουθεί με επιφύλαξη τις εξελίξεις. Επί παραδείγματι, δεν υπάρχει ούτε ένας εκ των λεγόμενων *κηπουρών* στη διακήρυξη των 58 ή το μανιφέστο της κίνησης των 75, παρά το τεράστιο μεταρρυθμιστικό έργο.

Καταθέτοντας την άποψή μου, πιστεύω πως ο καλοκουρδισμένος εκσυγχρονιστής, ο thinking out of the box μεταρρυθμιστής και ο αυθεντικός εκφραστής των λαϊκών μαζών θα πρέπει να συνυπάρξουν για να δοθεί πραγματική ώθηση στην πρωτοβουλία. Η συμμετοχή όλων των τάσεων είναι περισσότερο από επιβεβλημένη, είναι θέμα επιβίωσης των ιδεών της κεντροαριστεράς.

Πάντως, ακόμη και αν όλο αυτό μεθοδευτεί σωστά και συλλογικά από τις τάσεις, δε θα είναι αρκετό για την επιτυχία του εγχειρήματος. Το σημαντικότερο όλων είναι το κάλεσμα που θα προκύψει να δημιουργήσει την απαιτούμενη κοινωνική κινητικότητα κυρίως στην παραγωγική ηλικία των 20-40. Αν τούτο δεν επιτευχθεί, τότε το ταβάνι θα είναι χαμηλό. Και βασική προϋπόθεση ή αν θέλετε η κορυφή της πυραμίδας των ιεραρχημένων παραμέτρων θα πρέπει να είναι ο συμβολισμός *ΤΟΥ ΝΕΟΥ*. Αν η πρόταση της κεντροαριστεράς δε μπορέσει να συμβολίσει το νέο και καπελωθεί από το ίδιο της το παρελθόν, τότε η προσπάθεια θα έχει αποτύχει από τη γένησή της.Και τούτο μπορεί να συμβεί με δύο τρόπους.

Ο πρώτος είναι ο θεσμικός αποκλεισμός των αιωνίων βουλευτών. Τούτο δε μπορεί να γίνει δείχνοντας με το δάχτυλο ποιοι πρέπει να συμμετέχουν ενεργά και ποιοι όχι αλλά θεσμικά, θέτοντας ως όριο πχ τα 10 χρόνια κοινοβουλευτικής θητείας και τη μετέπειτα συμμετοχή όχι διά υποψηφιότητων αλλά μέσα από επιτροπές, δράσεις και πρωτοβουλίες του κόμματος.

Ο δεύτερος τρόπος είναι η ανατροπή του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος με συγκεκριμένες προτάσεις που αφορούν στο σύνταγμα, στον εκλογικό νόμο, το οικογενειακό δίκαιο, το περιβάλλον, τη δημόσια διοίκηση. Δε θα μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες, νομίζω καταλαβαινόμαστε. Χωρίς στρογγυλάδες, να παραθέσουμε έναν προοδευτικό πάπυρο επί του οποίου δε θα διαπραγματευτούμε στ' όνομα καμίας εξουσίας.

Καταθέτω το παρόν κείμενο με μοναδική διάθεση να επιτύχει η προσπάθεια ανασύστασης της κεντροαριστεράς και να συνετιστούν οι έχοντες προσωπικές επιδιώξεις και οι πάσχοντες από κυβερνητισμό. Επιτέλους, ας δούμε αυτή την προσπάθεια ανυστερόβουλα και συλλογικά, όπως άλλωστε αρμόζει σε μία αξιοπρεπή προοδευτική κεντροαριστερά.