Αρβελέρ: Η Ελλάδα στάθηκε στα πόδια της στο ναζισμό και τον εμφύλιο...

 

Γιατί να μην τα καταφέρει και τώρα;...

 Έχει εκπονήσει δύο διδακτορικά -Ιστορίας (1957) και Φιλολογίας (1966)- στη Σχολή Ανωτάτων Σπουδών του Παρισιού. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης το 1967 και...
η πρώτη γυναίκα πρύτανης του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, το 1976, στην 700 χρόνων ιστορία του.

Εχει διατελέσει πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, πρόεδρος του Πανεπιστημίου των Παρισίων και του Κέντρου Τέχνης και Πολιτισμού Ζορζ Πομπιντού. Είναι αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και επίτιμη πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου των Δελφών. Εχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος του Φοίνικος, ενώ στις 28 Νοεμβρίου θα αναγορευτεί επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ακολουθεί μια εκ βαθέων εξομολόγηση της κορυφαίας ιστορικού για την πολύπλευρη κρίση που διέρχεται η ελληνική κοινωνία.

Συνέντευξη στον Γιώργο Βαϊλάκη (imerisia.gr)

Κύρια Αρβελέρ, υπάρχει η αίσθηση ότι σήμερα βιώνουμε ένα τέλος. Το τέλος μιας εποχής. Ποιες είναι οι συνέπειες στην Ελλάδα;

«Η εποχή είναι καινούργια όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για όλο τον κόσμο. Είναι η εποχή της γνώσης, της πληροφόρησης και των νέων τεχνολογικών μέσων. Ολα αυτά τα πράγματα τα ξέρουν πολύ περισσότερο τα παιδιά, απ' ό,τι οι δάσκαλοί τους. Η εποχή αυτή, όμως, για την Ελλάδα είναι και μία εποχή εξάρτησης, εξάρτησης από τους ξένους λόγω των δανείων. Αλλά είναι και μία εποχή γενικής ανασφάλειας, την οποία δυστυχώς η παιδεία δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει. Και ποια είναι αυτή η ανασφάλεια; Είναι η ανασφάλεια που μαστίζει τα νέα παιδιά, αν θα βρουν δουλειά, αν θα βρουν μια θέση στον ήλιο. Αν θα βρουν ό,τι μπορούν να έχουν - όχι επιτυχία, αλλά ευτυχία. Μάθαμε να ενδιαφερόμαστε για την επιτυχία περισσότερο από την ευτυχία. Και αυτό για μένα είναι το τέλος μιας εποχής».

Πώς αντιλαμβάνεστε την οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων; Υπήρχε, άραγε, εναλλακτική λύση;
 
«Η οικονομική κρίση δεν είναι μόνο ελληνική. Είναι η συνέπεια της παγκοσμιοποίησης, μιας αλληλοεξάρτησης των ανθρώπων κατά τέτοιον τρόπο που να μην μπορούν πλέον να είναι υπεύθυνοι του εαυτού τους μόνο. Από τη στιγμή αυτή και έπειτα οι Ελληνες όντας κυρίως ατομικιστές και όντας σίγουροι για την ανωτερότητα είτε της κληρονομίας τους, είτε της εξυπνάδας τους, είτε επειδή έτυχε να βρίσκονται σε έναν γεωγραφικό χώρο που τους επιτρέπει να είναι και Ανατολή και Δύση, δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τελείως πραγματιστικά μία νέα εποχή, όπως αυτή που λέγαμε προηγουμένως. Η οικονομική κρίση είναι ένα σύμπτωμα για μένα. Η μεγαλύτερη κρίση είναι μία κρίση αξιών, αλλά και μια έλλειψη ελπίδας για ένα καλύτερο μέλλον. Δεν έχουμε πια τις βεβαιότητες του παρελθόντος, που θα μας επιτρέψουν να έχουμε τις ελπίδες του μέλλοντος».

Ο στόχος της Ε.Ε. ήταν η σύγκλιση (η πολιτική, η οικονομική, η πολιτιστική). Τι έχει μείνει τελικά απ' όλα αυτά; Είναι, πια, απλώς μία παρακαταθήκη; Ή παραμένει σοβαρή ως προοπτική;

«Τον στόχο της Ε.Ε. πρέπει να τον πάρουμε από την αρχή. Οταν η Ε.Ε. άρχισε από τον χάλυβα και τον άνθρακα, δεν ήταν ούτε πολιτιστική, ούτε πολιτική. Ηταν οικονομική. Ο Μονέ, όταν έκανε την Ευρώπη με τους δικούς του όρους, ήταν γι' αυτόν μόνο οικονομική Ευρώπη. Το σκεπτικό ήταν ότι σπάνια τα βάζεις με αυτόν που έχεις κοινό οικονομικό συμφέρον. Η ιδέα του Μονέ ήταν ακριβώς να αρχίσει από την οικονομία, για να μπορεί να εξασφαλίσει την ειρήνη στην Ευρώπη. Αυτό υπήρξε το σκεπτικό της δημιουργίας της Ευρώπης. Αυτά τα πράγματα, το πότε θα γίνει πολιτική η Ευρώπη, το πότε θα γίνει στρατιωτική, το πότε θα έχει πραγματική διπλωματία και κοινή εξωτερική πολιτική θα πάρουν καιρό. Ας ελπίσουμε ότι τα παιδιά μας ή τα εγγόνια μας θα τα καταφέρουν. Εκείνο που έχει πετύχει η Ευρώπη προς στιγμήν είναι ένα: Η οικονομική ενότητα, άσχετα από όλα αυτά τα κύματα που περνά. Και χάρη στο ότι υπάρχει κάποια οικονομική ενότητα, υπάρχει και η ειρήνη. Το μεγάλο επίτευγμα είναι η ειρήνη».

Διαβάστε ολόκληρη την συνέντευξη, ΕΔΩ...